Plac Saski w obiektywie Sylwestra Brauna

Znowu wracamy do okolic "Domu bez kantów". 

Lubię zaglądać na stronę, której właścicielem jest Jacek Dehnel (awers-rewers.pl). Zawsze można trafić tutaj na coś ciekawego. I tym razem też tak było. Wśród wielu przeglądanych zdjęć dwa przykuły moją uwagę. Przedstawiały Plac Saski. Pierwsze z nich w mrocznej tonacji, zrobione zapewne w dniach wrześniowych walk o Warszawę, drugie zrobione już po zakończeniu działań wojennych. Autorem ich był Sylwester Braun (Kris) znany ze zdjęć dokumentujących powstanie warszawskie. Gdy robił te zdjęcia miał trzydzieści lat i zapewne nie należał jeszcze do żadnej organizacji konspiracyjnej. Dopiero później został członkiem Organizacji Wojskowej "Wilki", a następnie Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. 

Pierwsze ze zdjęć przedstawia widok na północną pierzeję Placu Saskiego. Płoną budynki Ossolińskich 8 i Wierzbowa 2. Widać zniszczenia na dachu Pałacu Brühla. Pałac Saski wydaje się nienaruszony. Dla mnie największe wrażenie robi pierwszy plan. Porzucony samochód, koń i kwiaty wiszące na latarni.

Drugie zdjęcie pokazuje już czas po zmaganiach wojennych. Zapewne rok 1940. Całkowicie zniszczony narożnik ulicy Ossolińskich i ulicy Wierzbowej. Niedługo wszystko to zostanie rozebrane. Po prawej widać kawałek kamienicy Franckich (Ossolińskich 6). Z lewej prowizorycznie nakryty dach Pałacu Brühla. Na placu odbywa się normalny ruch, świeci słońce, zapewne wiosna.

A jak ten fragment placu wyglądał przed działaniami wojennymi września 1939 r. Przykładowo zdjęcie z obchodów rocznicy Konstytucji 3 maja w 1933 r. Widzimy tutaj od prawej budynek Ossolińskich 6 - kamienica Franckich, Ossolińskich 8 - kamienica d. Petersburskiego Towarzystwa Ubezpieczeń, budynek Wierzbowa 2, w tle dachy domu Dochodowego Warszawskich Teatrów Rządowych. Po lewej stronie Pałac Saski i Pałac Brühla.

Zdjęcia Sylwestra Brauna (Krisa) publikuję dzięki uprzejmości pana Jacka Dehnela (właściciela zdjęć) i Muzeum Powstania Warszawskiego (właściciela praw autorskich). Zdjęcie trzecie ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.